หลักสูตร: Hiyari Hatto & Yokoten การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยเชิงรุก (6 ชั่วโมง)
หลักสูตร: Hiyari Hatto & Yokoten
การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยเชิงรุก (6 ชั่วโมง)
บทนำ
หลักสูตรนี้เพื่อสร้างความตระหนักรู้และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของพนักงานในการป้องกันอุบัติเหตุ โดยใช้หลักการHiyari Hatto (เหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ หรือ Near Miss) และYokoten (การแบ่งปันแนวทางปฏิบัติที่ดี) ของญี่ปุ่น โดยเน้นการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมภาคปฏิบัติ (Workshop) และเกมส์สันทนาการ เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ลึกซึ้งและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการทำงานจริงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
1. ข้อมูลทั่วไปของหลักสูตร (General Course Information)
|
รายละเอียด |
ข้อมูล |
|
ชื่อหลักสูตร (ภาษาไทย) |
Hiyari Hatto & Yokoten: การสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยเชิงรุก |
|
ชื่อหลักสูตร (ภาษาอังกฤษ) |
Hiyari Hatto & Yokoten: Proactive Safety Culture Building |
|
กลุ่มเป้าหมาย |
พนักงานทุกระดับในองค์กร (เน้นพนักงานปฏิบัติการและหัวหน้างาน) |
|
ระยะเวลาอบรม |
6 ชั่วโมง (ไม่รวมพักเที่ยง) |
|
วัตถุประสงค์หลัก |
1. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจความหมายและความสำคัญของ Hiyari Hatto และ Yokoten |
|
2. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมสามารถระบุ วิเคราะห์ และรายงานเหตุการณ์ Hiyari Hatto ได้อย่างถูกต้อง |
|
|
3. เพื่อส่งเสริมการแบ่งปันแนวทางแก้ไขและป้องกัน (Yokoten) เพื่อยกระดับความปลอดภัยทั่วทั้งองค์กร |
2. โครงสร้างเนื้อหาหลักสูตร (Course Structure)
หลักสูตร 6 ชั่วโมง แบ่งออกเป็น 4 ส่วนหลัก โดยเน้นกิจกรรมภาคปฏิบัติ (Workshop) และเกมส์สันทนาการเพื่อกระตุ้นการเรียนรู้
|
ลำดับ |
หัวข้อหลัก (Module) |
ระยะเวลา (นาที) |
แนวทางการสอน/กิจกรรม |
|
1 |
เปิดโลกความปลอดภัย: Hiyari Hatto คืออะไร? |
60 |
บรรยาย:ความหมาย, ที่มา, หลักการของ Henrich's Triangle (1:29:300), ประโยชน์ของการรายงาน Hiyari Hatto เกมส์สันทนาการ: "มองหาอันตราย" (Hazard Hunt Game) - ให้ผู้เข้าร่วมดูภาพถ่ายสถานที่ทำงานแล้วระบุจุดเสี่ยงที่อาจเป็น Hiyari Hatto |
|
2 |
Workshop: การระบุและวิเคราะห์ Hiyari Hatto |
120 |
Workshop 1: "เล่าเรื่องเกือบพลาด" - แบ่งกลุ่มให้แต่ละคนเล่าประสบการณ์ Hiyari Hatto ของตนเองWorkshop 2: "5-Why Analysis" - เลือกเหตุการณ์ Hiyari Hatto ที่น่าสนใจมา 1-2 เหตุการณ์ แล้วใช้เทคนิค 5-Why เพื่อค้นหาสาเหตุรากเหง้า (Root Cause) |
|
พักเบรก |
15 |
พักเบรก |
|
|
3 |
Yokoten: การแบ่งปันเพื่อป้องกัน |
120 |
บรรยาย:ความหมายของ Yokoten, ความสำคัญของการสื่อสารด้านความปลอดภัย, ขั้นตอนการทำ Yokoten (การจัดทำมาตรฐาน, การเผยแพร่, การติดตามผล)Workshop 3: "สร้างมาตรฐานใหม่" - ให้แต่ละกลุ่มนำเสนอแนวทางแก้ไขจาก Workshop 2 และจัดทำเป็น "มาตรฐานความปลอดภัยฉบับย่อ" เพื่อนำไปทำ Yokoten |
|
4 |
สรุปและนำไปปฏิบัติ |
45 |
เกมส์สันทนาการ:"Safety Relay Race" - เกมส์ที่ต้องใช้ความร่วมมือและปฏิบัติตามขั้นตอนความปลอดภัยที่กำหนด (เน้นความสนุกและการนำหลักการที่เรียนมาใช้)สรุป:สรุปประเด็นสำคัญ, การบ้าน (ให้ผู้เข้าร่วมกลับไปรายงาน Hiyari Hatto 1 ครั้งภายใน 1 สัปดาห์), ถาม-ตอบ และปิดหลักสูตร |
|
รวม |
360นาที (6ชั่วโมง) |
หมายเหตุ: ระยะเวลา 6 ชั่วโมง (360 นาที)
3. รายละเอียดกิจกรรม (Activity Details)
|
กิจกรรม |
วัตถุประสงค์ |
แนวทางการดำเนินการ (ตัวอย่าง) |
|
เกมส์: มองหาอันตราย (Hazard Hunt Game) |
กระตุ้นการสังเกตและระบุจุดเสี่ยงในพื้นที่ทำงาน |
1. เตรียมภาพถ่ายขนาดใหญ่ของพื้นที่ทำงานจริงที่มีจุดเสี่ยงซ่อนอยู่ 2. แบ่งกลุ่มและให้เวลา 5 นาทีในการระบุจุดเสี่ยงให้ได้มากที่สุด 3. กลุ่มที่ระบุได้มากที่สุดและถูกต้องที่สุดเป็นผู้ชนะ พร้อมอธิบายว่าจุดเสี่ยงนั้นจะนำไปสู่ Hiyari Hatto ได้อย่างไร |
|
Workshop: เล่าเรื่องเกือบพลาด |
สร้างความตระหนักรู้และเปิดใจให้เกิดการแบ่งปันประสบการณ์จริง |
1. ให้ผู้เข้าร่วมแต่ละคนเขียนเหตุการณ์ Hiyari Hatto ที่เคยประสบลงในกระดาษโน้ต 2. ให้แต่ละกลุ่มเลือกเหตุการณ์ที่น่าสนใจมา 1-2 เหตุการณ์ แล้วนำเสนอต่อกลุ่มใหญ่ 3. วิทยากรเชื่อมโยงเหตุการณ์เข้ากับหลักการ Hiyari Hatto |
|
Workshop: 5-Why Analysis |
ฝึกทักษะการวิเคราะห์หาสาเหตุรากเหง้าของปัญหา |
1. ใช้เหตุการณ์ Hiyari Hatto จาก Workshop ก่อนหน้า 2. วิทยากรสอนวิธีการตั้งคำถาม "ทำไม" ซ้ำๆ 5 ครั้ง เพื่อเจาะลึกถึงสาเหตุที่แท้จริง 3. แต่ละกลุ่มนำเสนอผลการวิเคราะห์ 5-Why |
|
Workshop: สร้างมาตรฐานใหม่ (Yokoten) |
ฝึกการแปลงแนวทางแก้ไขให้เป็นมาตรฐานที่สามารถนำไปใช้ได้จริง |
1. แต่ละกลุ่มระบุมาตรการป้องกันที่ได้จาก 5-Why 2. จัดทำมาตรการนั้นให้เป็น "มาตรฐานการทำงาน" หรือ "ข้อควรระวัง" ที่เข้าใจง่าย 3. นำเสนอวิธีการสื่อสาร (Yokoten) ที่มีประสิทธิภาพ เช่น การทำโปสเตอร์, การทำ Safety Talk |
|
เกมส์: Safety Relay Race |
สรุปการเรียนรู้และสร้างความร่วมมือในทีม |
1. ตั้งสถานีต่างๆ ที่จำลองขั้นตอนการทำงานที่ต้องใช้ความปลอดภัย (เช่น การสวม PPE, การตรวจสอบอุปกรณ์) 2. แต่ละกลุ่มต้องทำภารกิจตามขั้นตอนความปลอดภัยให้ถูกต้องและเร็วที่สุด 3. เน้นย้ำว่าการทำถูกต้องตามขั้นตอนสำคัญกว่าความเร็ว |
4. สรุปและข้อเสนอแนะ
หลักสูตรนี้เน้นการมีส่วนร่วมและการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง โดยการผสมผสานระหว่างทฤษฎี กิจกรรม และเกมส์สันทนาการ จะช่วยให้ผู้เข้ารับการอบรมเกิดความเข้าใจและสามารถสร้างวัฒนธรรมการรายงาน Hiyari Hatto และการแบ่งปันความรู้ (Yokoten) ในองค์กรได้อย่างยั่งยืน
หมายเหตุ: ปรับเนื้อหาและกิจกรรมให้สอดคล้องกับลักษณะงานและความเสี่ยงเฉพาะขององค์กรนั้นๆ
