ไคเซ็นเพื่อเพิ่มผลิต
หลักสูตรไคเซ็น เพื่อเพิ่มผลผลิต (แบบรายบุคคลและกลุ่ม) )
หลักสูตรการอบรมไคเซ็นนี้มีเป้าหมายเพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจ และทัศนคติที่ถูกต้องเกี่ยวกับการปรับปรุงงานอย่างต่อเนื่อง โดยมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของบุคลากรทุกคนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดความสูญเปล่าในองค์กร
1. หลักการและเหตุผลของการอบรม
- หลักการ:ไคเซ็น (Kaizen) เป็นปรัชญาการทำงานจากญี่ปุ่นที่เน้นการปรับปรุงทีละเล็กทีละน้อยและต่อเนื่อง โดยเชื่อว่าผู้ปฏิบัติงานหน้างานคือผู้ที่เข้าใจกระบวนการทำงานและปัญหาที่แท้จริงดีที่สุด การให้อำนาจและโอกาสแก่พนักงานในการคิดริเริ่มจึงเป็นกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จ หลักการนี้ไม่ได้มุ่งหวังให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในชั่วข้ามคืน แต่เป็นการสร้างความเปลี่ยนแปลงทีละขั้นตอนอย่างยั่งยืน
- เหตุผล:ในสภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่มีการแข่งขันสูง การเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง การอบรมไคเซ็นจึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ส่งเสริมการเรียนรู้และการปรับปรุงอย่างไม่หยุดนิ่ง ทำให้องค์กรมีความยืดหยุ่นและสามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงได้ดีขึ้น
2. วัตถุประสงค์ของการอบรม
- เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจถึงแก่นของไคเซ็นและสามารถประยุกต์ใช้แนวคิดนี้ในงานของตนเองได้
- เพื่อฝึกทักษะการค้นหาและวิเคราะห์ปัญหาในกระบวนการทำงาน รวมถึงการมองเห็น "ความสูญเปล่า" ที่อาจเกิดขึ้น
- เพื่อเรียนรู้เทคนิคและเครื่องมือพื้นฐานในการปรับปรุงงาน เช่น ECRS และผังก้างปลา (Fishbone Diagram)
- เพื่อส่งเสริมการทำงานเป็นทีมและการระดมสมองเพื่อแก้ไขปัญหาร่วมกัน
- เพื่อสร้างแรงบันดาลใจและทัศนคติเชิงบวกให้แก่พนักงานในการเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาองค์กร
ช่วงเช้า: การค้นหาปัญหาและแนวทางการปรับปรุงในระดับบุคคล (3 ชั่วโมง)
ช่วงนี้จะเน้นการสร้างพื้นฐานความเข้าใจและทัศนคติที่ถูกต้องเกี่ยวกับไคเซ็น รวมถึงการฝึกให้ผู้เข้ารับการอบรมรู้จักการสังเกตและวิเคราะห์ปัญหาในงานของตัวเอง
- เวลา 09:00 - 10:00 น. : หลักการและแนวคิดของไคเซ็น
- ความหมายและความสำคัญของไคเซ็น (Kaizen) เพื่อสร้างความเข้าใจว่าการปรับปรุงเล็ก ๆ น้อย ๆ อย่างต่อเนื่องสามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ได้อย่างไร
- เปรียบเทียบหลักการไคเซ็นกับแนวคิดอื่น ๆ เช่น นวัตกรรม (Innovation) เพื่อให้เห็นความแตกต่างและความเหมาะสมในการนำไปใช้งาน
- สร้างทัศนคติเชิงบวก: "อย่ายอมรับคำแก้ตัว" "ไม่มีอะไรที่เป็นไปไม่ได้" และ "การปรับปรุงไม่มีที่สิ้นสุด"
- เวลา 10:00 - 11:30 น. : การค้นหาและวิเคราะห์ปัญหาด้วยตนเอง
- เครื่องมือและเทคนิคสำคัญในการทำไคเซ็น เพื่อเพิ่มผลผลิต ( การบริหาร 5ส , หลัก ECRS, วงจร PDCA,ผังก้างปลา, 5 Why และ มาตรฐานการทำงาน)
- การตั้งคำถาม:สอนวิธีการตั้งคำถามเพื่อขุดลึกถึงปัญหาที่แท้จริง เช่น ถาม "ทำไม" ซ้ำ ๆ 5 ครั้ง (5 Whys Analysis)
- เวลา 11:30 - 12:00 น. : แนวทางการปรับปรุงเบื้องต้น
- Workshop 1: "ตามหาความสูญเปล่าในงานของฉัน"
- ให้ผู้เข้ารับการอบรมแต่ละคนเขียนขั้นตอนการทำงานประจำวันของตัวเองลงบนกระดาษ แล้วระบุจุดที่คิดว่าเกิดความสูญเปล่าหรือมีปัญหา
- นำเสนอและแลกเปลี่ยนมุมมองกับวิทยากรเพื่อรับคำแนะนำ
ช่วงบ่าย: การระดมสมองและแก้ไขปัญหาในระดับกลุ่ม (3 ชั่วโมง)
ช่วงนี้จะเน้นการทำงานร่วมกันเป็นทีม เพื่อหาทางออกให้กับปัญหาที่ซับซ้อนมากขึ้น และฝึกการนำเสนอแนวคิดอย่างเป็นรูปธรรม
- เวลา 13:00 - 14:30 น. : ระดมสมองและแก้ไขปัญหากลุ่ม
- แบ่งกลุ่ม:ให้ผู้เข้ารับการอบรมแบ่งกลุ่มตามลักษณะงานหรือปัญหาที่คล้ายคลึงกัน
- Workshop 2: "ระดมสมองแก้ปัญหาร่วมกัน"
- แต่ละกลุ่มเลือกปัญหาที่พบจากการทำ Workshop ในช่วงเช้ามา 1 ปัญหา
- ใช้เครื่องมือระดมสมอง เช่น แผนภูมิก้างปลา (Fishbone Diagram) หรือผังก้างปลา หรือ หลัก 5 Whyเพื่อวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาในเชิงลึก
- นำหลักการ ECRS มาใช้ในการเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหา
- เวลา 14:30 - 15:30 น. : การวางแผนและนำเสนอแนวทางไคเซ็น
- การเขียนใบกิจกรรมไคเซ็น:สอนการกรอกข้อมูลในใบกิจกรรมไคเซ็นอย่างถูกต้องและครบถ้วน เพื่อให้การปรับปรุงมีความชัดเจนและติดตามผลได้
- การนำเสนอ:แต่ละกลุ่มนำเสนอแนวคิดไคเซ็นที่ได้จากการระดมสมองต่อหน้าห้อง
- เปิดโอกาสให้ถามตอบและให้ข้อเสนอแนะระหว่างกลุ่ม เพื่อให้แนวคิดมีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น
- เวลา 15:40 - 16:00 น. : สรุปและสร้างแผนปฏิบัติการ
- สรุปความรู้และแนวทางที่ได้จากการอบรมทั้งหมด
- กระตุ้นให้ผู้เข้ารับการอบรมแต่ละคนหรือแต่ละกลุ่มนำแนวคิดที่ได้ไปทดลองใช้จริงในที่ทำงาน
- ให้คำแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับการติดตามและประเมินผลการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
ระยะเวลาอบรม: 6 ชั่วโมง
รูปแบบการอบรม : ภาคทฤษฎี และภาคปฏิบัติ
วิทยากรผู้อบรม : อาจารย์ วินัย ดวงใจ
ผลที่จะได้รับหลังอบรม
- ต่อบุคลากร:ผู้เข้ารับการอบรมจะมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาได้อย่างเป็นระบบมากขึ้น มีทัศนคติที่กระตือรือร้นในการมองหาโอกาสในการปรับปรุง และเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของในงานที่ทำ
- ต่อทีมงาน:ทีมจะสามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น มีกระบวนการสื่อสารและระดมสมองที่ชัดเจน ทำให้สามารถแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนได้อย่างรวดเร็วและสร้างสรรค์
- ต่อองค์กร:องค์กรจะได้รับประโยชน์จากการที่บุคลากรในทุกระดับสามารถช่วยกันลดความสูญเปล่า เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ลดต้นทุน และเพิ่มผลผลิตโดยรวม ทำให้องค์กรมีขีดความสามารถในการแข่งขันที่สูงขึ้นอย่างยั่งยืน
