หน้าแรก > 5ส > 5 ส ในโรงงาน สะดวก

5 ส ในโรงงาน สะดวก

 นิยามและเทคนิคการปฏิบัติ ส สะดวก

        ส. สะดวก คือ การจัดวางหรือจัดเก็บสิ่งของต่างๆ ในสถานที่ทํางานอย่างเป็น ระบบ เพื่อประสิทธิภาพ คุณภาพ และความปลอดภัยในการทํางาน ซึ่ง ส สะดวก ถือเป็น ส ที่สําคัญข้อหนึ่งในการปฏิบัติกิจกรรม 5ส โดยมุ่งเน้นส่งเสริมให้เกิด ประสิทธิภาพในการทํางาน ตั้งแต่ การจัดหมวดหมู่สิ่งของให้เป็นระบบระเบียบ การประยุกต์ใช้สัญลักษณ์สี การทําป้ายชี้บ่ง การทาสีตีเส้นบริเวณพื้นโรงงาน เพื่อแบ่งแยกพื้นที่ ทั้งในการจัดวางของระหว่างกระบวนการผลิต พื้นที่จัดวาง อุปกรณ์ เครื่องจักร เครื่องมือ

         ถ้าหน่วยงานหรือพื้นที่ขาดการปฏิบัติตาม ส สะดวก ย่อมทําให้ขาด ประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการทํางาน เช่น

               เสียเวลาในการค้นหา

            • ไม่กําหนดตําแหน่งวางที่แน่นอน

            • วางปะปนกัน ไม่แบ่งหมวดหมู่

            • ไม่เก็บเข้าที่

            • ขาดความเป็นระเบียบในสถานที่ทํางาน

             การปฏิบัติ ส สะดวกนั้นเมื่อได้ดําเนินการ ส สะสาง เป็นที่เรียบร้อย พื้นที่ปฏิบัติงานจะเหลือแต่ของที่จําเป็นในการทํางานเท่านั้น จากนั้นคาตา ในการจัดวางสิ่งของ เอกสารต่าง ๆ เหล่านั้นให้เป็นระบบหมวดหมู่ เพื่อง่ายในการ หยิบใช้ ลดเวลาในการค้นหา ซึ่งการวางแผนในการจัดวางเป็นสิ่งสําคัญที่ผู้ปถึง 5ส ควรคํานึงถึง   

             การที่จะสร้างให้ ส สะดวก เกิดขึ้นกับสิ่งของ อุปกรณ์เครื่องมือ เอกสารได้นั้น มีขั้นตอนในการดําเนินการเพื่อให้เกิดความสะดวก ดังนี้

                    1. วางแผนการกําหนดที่วางของให้ชัดเจน

                    2. จัดวางให้เป็นระเบียบ หมวดหมู่

                    3. มีป้ายชื่อแสดงที่วางของ

                    4. มีป้ายชื่อติดสิ่งของที่จะวาง

                    5. ทําผังแสดงตําแหน่งวางของ

                    6. ตรวจเช็คเป็นประจํา

             การปฏิบัติ ส สะดวก ต้องคํานึงถึงหลักการสําคัญ 3 ประการ คือ   ประสิทธิภาพ คุณภาพ และความปลอดภัย

               ประสิทธิภาพ หมายถึง การปฏิบัติ ส สะดวก โดยการประยุกต์ใช้ป้ายชี้บ่ง การทําสันแฟ้มเอกสาร การใช้สัญลักษณ์สี การจัดสิ่งของเป็นระบบหมวดหมู่ ผู้ปฏิบัติกิจกรรม 5ส ต้องคํานึงถึงเรื่องประสิทธิภาพ ความเหมาะสมในการใช้งาน สิ่งของนั้น ทําป้ายชี้บ่งเพื่อให้สะดวกในการค้นหา การจัดเรียงเครื่องมือตามลําดับ ขั้นตอนในการใช้งาน

                คุณภาพ หมายถึง การจัดเก็บสิ่งของ วัตถุดิบ ชิ้นส่วนอะไหล่ต่างๆ สารเคมี ฯลฯ โดยคํานึงถึงหลักคุณภาพของผลิตภัณฑ์นั้น ผลิตภัณฑ์บางชนิดไม่สามารถ ถูกความร้อนได้ บางชนิดห้ามถูกแสงแดด การจัดเก็บจําเป็นต้องคํานึงถึงหลัก คุณภาพ นอกจากนั้นการนําไปใช้งานต้องคํานึงถึงหลักการ FIFO : First In First | Out คือสิ่งของใดซื้อมาก่อนจัดเก็บเข้าไปในคลังสินค้าก่อน ต้องนําสิ่งของนั้น ไปใช้ก่อน เพื่อให้เกิดการหมุนเวียน0 l The Arache Ss Series

               ความปลอดภัย หมายถึง การจัดเก็บสิ่งของ วัตถุดิบ ของระหว่างกระบวน - โดยคํานึงถึงหลักความปลอดภัย ทั้งในเรื่องมาตรฐานการจัดวาง ราปลอดภัยในการจัดเก็บ ของบางอย่างอาจติดไฟได้ก็ไม่ควรอยู่ใกล้จดที่อาจ มีระกายไฟเกิดขึ้น รวมถึงความปลอดภัยของผู้จัดเก็บสิ่งของเหล่านั้นด้วย

 

หลักการท่า ส สะดวกในบริเวณพื้นที่สํานักงาน

        1. บริเวณพื้นที่สํานักงานมีการจัดวางโต๊ะ เก้าอี้ อุปกรณ์เครื่องใช้สํานักงาน อย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย สะดวกในการทํางานและมีจํานวนที่เหมาะสม โดยการ จัดวางผังสํานักงาน (Rayout) ควรคํานึงถึงประสิทธิภาพในการทํางาน

        2. ในสํานักงานมีผังแสดงพื้นที่ทํางาน รวมถึงป้ายแสดงแผนก ห้อง หน่วยงาน ชื่อตําแหน่งของผู้ทํางาน จุดที่บุคคลภายนอกต้องติดต่อ :

         3. ตู้เอกสารมีการจัดเก็บเอกสารโดยแบ่งหมวดหมู่เอกสาร และหน้าตู้เอกสาร มีการจัดทําป้ายดัชนีแสดงว่าในตู้เก็บเอกสารใดอยู่บ้าง แฟ้มเอกสารมีการจัดทําป้าย ชี้บ่งสันแฟ้มแสดงชนิดของเอกสารและมีหมายเลขลําดับของแฟ้มในตู้ รวมถึง อาจมีการใช้สัญลักษณ์สีแบ่งประเภทแฟ้มได้ด้วย 

         4. แบบฟอร์ม มีการจัดทําป้ายชื่อชนิดของแบบฟอร์มติดอยู่ที่หน้าช่องเก็บ แบบฟอร์ม

          5. เอกสารสําคัญของสํานักงาน ควรมีการจัดเก็บในบริเวณพิเศษที่เหมาะสม นอกจากนั้นเอกสารทางบัญชีที่มีความจําเป็นต้องเก็บไว้เป็นเวลานาน ควรมีการจัดเก็บ ให้เป็นระเบียบโดยจัดเก็บลงในกล่องและที่กล่องมีป้ายติดแสดงรายละเอียด เช่น ชนิดของเอกสาร ปี

ที่จัดเก็บ ผู้รับผิดชอบ :

          6. กุญแจ หรือวัสดุต่างๆ ควรมีหมายเลขห

รือเลขรหัสกํากับ และหาจุดจัดวางที่ เหมาะสม เช่น อาจอยู่บนแผง หรือกล่อง โดยมีป้ายบอกเลขลําดับหรือเลขรหัสติดไว้

          7. บอร์ดประกาศ ควรปรับปรุงข้อมูลบนบอร์ดในสํานักงานให้ทันสมัยอยู่เสมอ ขอมูลใดที่ไม่ต้องการแล้วควรสะสางออกไปจากบอร์ดประกาศ นอกจากนั้นควรจัด บอร์ดประกาศให้สวยงามน่าอ่าน

         8. อุปกรณ์ป้องกันอัคคีภัย ได้แก่ ถังดับเพลิง ตู้เก็บสายดับเพลิง ควรมีการ ตรวจสอบอย่างสม่ําเสมอว่าอุปกรณ์ต่างๆ อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน ถังดับ ต้องตรวจสอบความดันในถังว่าอยู่ในระดับใช้งาน  

         9. อุปกรณ์เครื่องใช้ในสํานักงานได้รับการเช็ดทําความสะอาดและตรวจส อย่างสม่ําเสมอ เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ เครื่องถ่ายเอกสาร โทรศัพท์ โทรสาร

         10. ควรดําเนินการ ส สะสาง และ ส สะดวก ข้อมูลในเครื่องคอมพิวเตอร์ โดยสะสางข้อมูลไฟล์คอมพิวเตอร์ที่ไม่จําเป็นแล้ว นอกจากนั้นควรจัดเก็บไฟล์ คอมพิวเตอร์เป็น folder เพื่อที่ข้อมูลในคอมพิวเตอร์จะได้เป็นระบบระเบียบ และใช้งานสะดวก

 หลักการทํา ส สะดวก ในบริเวณพื้นที่โรงงาน เครื่องมือที่ใช้งานร่วมกัน

          . วางแผนการจัดเก็บเครื่องมือให้เป็นหมวดหมู่ เช่น หมวดเครื่องมืองานไฟฟ้า

             หมวดเครื่องมืองานเครื่องกล

                   • กําหนดตําแหน่งของที่จัดเก็บเครื่องมือ และมีการใช้เส้น สี ป้ายชี้บ่ง  แสดงพื้นที่วางเครื่องมือจัดเก็บเครื่องมือ

                  • มีป้ายชื่อของผู้ที่หยิบไปใช้และวันที่ผู้หยิบยืมไปใช้

                  • กําหนดมาตรฐานให้ผู้ใช้เครื่องมือเก็บเครื่องมือเข้าที่เมื่อใช้งานเสร็จ

                  • ระบุชื่อผู้รับผิดชอบดูแลเครื่องมือ

                   • ไม่วางสิ่งของอย่างอื่นในตู้เครื่องมือ

       เครื่องจักร

                      มีป้ายชื่อเครื่องจักร และมีหมายเลขกํากับ

                  • ส่วนที่เคลื่อนที่ ซึ่งอาจเกิดอันตราย ต้องมีอุปกรณ์ป้องกัน และมีการทาสีเตือน

                   •  มีมาตรฐานการใช้งานการทําความสะอาดการตรวจสอบและดูแลรักษาการหล่อลื่น

 เครื่องมือที่ใช้ปรับตั้งเครื่องจักรต้องกําหนดจุดวางในตําแหน่งใกล้เครื่องจักร ที่สะดวกต่อการหยิบใช้ . หมั่นตรวจสอบและบํารุงรักษาเครื่องจักรอยู่เสมอ เพื่อจะได้ทราบจุด บกพร่องของเครื่องจักรได้ทันท่วงที

        แม่พิมพ์

              - กําหนดที่จัดเก็บจัดวางแม่พิมพ์โดยแยกเป็นหมวดหมู่ที่สะดวกต่อการใช้งานที่เหมาะสม เช่น ตามผลิตภัณฑ์ ตามหน้าที่การใช้งาน ตามลูกค้าตามความถีการใช้งาน

             - มีป้ายชื่อวางแม่พิมพ์ มีผังการจัดวางแม่พิมพ์

            -  มีการกําหนดรหัสแม่พิมพ์ จัดทําประวัติการใช้งานแม่พิมพ์

            - ทําความสะอาดแม่พิมพ์หลังการใช้งาน และจัดเก็บในที่ที่กําหนด โดยมีมาตรฐานการทําความสะอาดและการตรวจสอบแม่พิมพ์เครื่องมือวัด

            - กําหนดที่วางเครื่องมือวัด โดยมีการป้องกันการกระทบกระเทือน ป้องกันฝุ่นความสกปรก สนิม การคดงอ

            - จัดหมวดหมู่เครื่องมือ ตามประเภทการใช้งาน 

            -  มีป้ายชื่อแสดงที่วางและชื่อเครื่องมือวัด

            -  มีป้ายสีแสดงช่วงเวลาการปรับความเที่ยงตรงของเครื่องมือวัด   

            -  กําหนดมาตรฐานการใช้งานเครื่องมือวัด การตรวจสอบภาพเบื้องต้นสําหรับความพร้อมใช้งาน

            - มาตรฐานวิธีการจัดเก็บของระหว่างกระบวนการwลิต

           - กำนดที่วางให้ชัดเจน อาจทําเป็นกล่องใส่ขึ้นงาน หรือตีเส้นในการวาง •

           - มีป้ายชี้บ่งบอกบริเวณที่วาง

           - กําหนดปริมาณมาตรฐานและควบคุมจํานวน .

            - การจัดวางต้องคํานึงถึงหลักความปลอดภัย เช่น มาตรฐานความสะดวกในการวางซ้อนของ

            - การจัดวางและหยิบใช้ต้องคํานึงถึงหลักเข้าก่อน ออกก่อน (FIFO - First First Out) ฃ

            - ของเสียในการผลิตต้องมีการแยกให้ชัดเจน โดยอาจมีการใช้สัญลักษณ์สีหรือป้ายชี้บ่งให้ชัดเจน

 พัสดุคงคลัง

            -มีป้ายแสดงตําแหน่งการวางของ • มีป้ายชี้บ่งพัสดุ ชิ้นส่วน อะไหล่ กล่อง 

            - กําหนดระดับ ต่ําสุด สูงสุด ของการจัดเก็บให้เห็นได้ง่ายและชัดเจน

            -  การจัดเก็บและหยิบใช้ต้องคํานึงถึงหลักการ FIFO       

            - มีผัง ตาราง แสดงให้เห็นภาพรวมการจัดเก็บสิ่งของภายในคลังสินค้า

            -  ควรทําการสะสางและจัดวางสิ่งต่างๆ เพื่อความสะดวกในการใช้งานอยู่เสมอ .

            - ดูแลตรวจสอบพัสดุอย่างสม่ําเสมอ

            - ระมัดระวังไม่นําวัสดุไวไฟ เข้ามาในบริเวณคลังสินค้าอุปกรณ์ขนถ่ายวัสดุ       

            - มีการกําหนดที่จัดวาง โดยทาสี ตีเส้น และมีป้ายชื่อ เมื่อใช้งานเสร็จต้องนํากลับไปเก็บเข้าที่เสมอ

           - ตัวอุปกรณ์ขนถ่าย มีป้ายชื่อ หมายเลข ผู้รับผิดชอบ       

           - มีมาตรฐานการใช้งานและการตรวจสอบดูแลรักษา

           - หากอุปกรณ์ขนถ่ายวัสดุมีข้อบกพร่องหรือเสียหายจะต้องรีบซ่อมแซมทันที .

            - อุปกรณ์ขนถ่ายวัสดุ ควรใช้งานขนสิ่งของในปริมาณและน้ําหนักที่เหมาะสม

 

  น้ำมันเครื่องและสารหล่อลื่น .

           - จัดหมวดหมู่ประเภทน้ํามันและแยกน้ํามันเชื้อเพลิงให้อยู่ในบริเวณที่ปลอดภัย .

           - มีป้ายชี้บ่งประเภทน้ํามันและสารหล่อลื่น

           - ใช้สัญลักษณ์สีแยกประเภทของน้ํามันและสารหล่อลื่น       

           - รินหรือเทน้ํามันลงในที่ใส่อย่างระมัดระวัง เพื่อป้องกันการหกลงพื้น

           -  ถ้าน้ํามันและสารหล่อลื่นหกลงพื้น ควรเช็ดทําความสะอาดทันที 

           -  น้ำมันที่ไวไฟควรจัดเก็บและใช้งานโดยพนักงานที่ได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบเท่านั้น

           - พนักงานควรร่วมกันรักษาความสะอาด ป้องกันไม่ให้สถานที่ปฏิบัติงานเกิดความสกปรกและคราบน้ํามัน

 หัวใจของ ส สะดวก

 มีที่สําหรับของทุกสิ่ง และของทุกสิ่งต้องอยู่ในที่ของมัน

 ที่มาของข้อมูล

หนังสือ 5ส สถานบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ

 

 

ส สะดวก

หลักการจัดวางของให้สะดวกต้องคำนึงถึงคุณภาพ, ความปลอดภัย และประสิทธิภาพในการทำางาน โดยมีหลักการดังต่อไปนี ้คือ
       1. จัดประเภทสิ่งของตามลักษณะการใช้เช่น ของที่ใช้ประจำ ให้วางที่ระดับความสูงจากบ่าถึงเข่า, ของที่ใช้ตามคาบเวลา และของที่ใช้ในการปรับแต่งอุปกรณ์
       2. กำหนดภาชนะที่ใส่สิ่งของ เช่น กำหนดตามปริมาณอาจแบ่งตามช่องของกล่อง หรือท า jig & fixture ส าหรับสวมใส่อุปกรณ์, กำาหนดตามลักษณะการใช้งาน เช่น Bolt, มีดตัด และDrill
       3. คู่มือการใช้งาน และCheck list วางไว้ใกล้กับเครื่องจักร
       4. ควรจัดวางผลิตภัณฑ์ไว้บนเผ่นรอง (Pallet) เนื่องจากการวางไว้ที่พืนอาจเกิดความสกปรก, รอยถลอก และสนิม บนผลิตภัณฑ์ได้เป็นต้น

 

 

สวัสดีครับ 

      ไปอ่านเจอมา สนับสนุนข้อมูล สะดวก เลยนำมาขยายความให้เข้าใจมากยิ่งขึ้น กับ 3 กำหนด

วารสาร TPA News ฉบับที่ 295 ข่าว ส.ส.ท. ปีที่ 25 ฉบับที่ 295 เดือน กรกฎาคม 2564

Visitors: 569,026